Muurgaten
Doorgangspost Josefstraße/Kokelestraat (Gemeentearchief Kerkrade)
Vanaf het moment dat er werd begonnen met de uitbreiding van de Neustraße 1968 en er werd besloten dat er een muur moest komen ter vervanging van het vorige grenshek, hebben de gemeenten Herzogenrath en Kerkrade ervoor gestreden om in ieder geval doorgangen in de muur op te nemen. Een ondoordringbare muur betekende dat bewoners naar de grensovergangen in Pannesheide of Aachener Straße moesten rijden en een omleiding van soms wel vier kilometer moesten nemen. De ministeries waren in eerste instantie echter niet te vermurwen; vooral de Nederlandse douane wees de doorgangen af.
De strijd om de Muur en de doorgangen werd ook opgepakt door de nationale pers. Het Hamburger Abendblatt, Welt am Sonntag en Bild am Sonntag berichten over de “pesterijen”. Uiteindelijk hadden de vele brieven aan de ministeries, waaronder brieven van Theo Kutsch, een inwoner van Herzogenrath die zich bijzonder inzette voor de verspreiding van het idee van Europa (“Eurode”), aan de toenmalige minister van Buitenlandse Zaken Walter Scheel, hun doel bereikt en de “Abendpost Nachtausgabe” kopte op 09.06.1970 “Burgers verslaan bureaucraten – gaten in de grens!”.
Deze “gaten in de kaas” werden in de zomer van 1970 op twee plekken in de muur gemaakt, op de zijweg van de Josefstraße/Kokelestraat en de Bleijerheiderstraat.
Bij deze “officiële doorgangsposten” was grensoverschrijding echter alleen toegestaan voor grensbewoners onder de volgende voorwaarden:
– Een vergunning (Grenzausweis) en een geldige identiteitskaart of paspoort moeten bij zich worden gedragen.
– De grens mag alleen te voet of met een fiets zonder hulpmotor worden overschreden.
– Alleen de overdracht van belastingvrije reisgoederen is toegestaan.
Overtredingen van deze verordening leiden tot een administratieve boete van 20,00 DM.
Toch waren deze doorgangsposten met de bijbehorende pas een verademing voor de bewoners. Ze waren nu niet langer gebonden aan de openingstijden van de douanekantoren aan de uiteinden van de Neustrasse (Aachener Straße en Pannesheide). Met deze passen konden ze de grensovergangen dag en nacht gebruiken. Soms waren de grensovergangen beperkt qua tijd door een gebrek aan douanebeambten.
Inkopen over de grens, vaak was de weg naar de volgende grensovergang gewoon te ver (Stadtarchiv Herzogenrath)
Klein grensverkeer – Tot 31 december 1992 was deze vergunning vereist voor directe doorgang via de doorgangsposten.