Prikkeldraad

De Duits-Nederlandse grens nabij Pannesheide, direct na de Tweede Wereldoorlog (Stadsarchief Herzogenrath)
Effectieve versperringen verhinderden tijdens WO I het onbevoegd passeren van de grens, in het bijzonder vanuit het bezette België richting neutraal Nederland.
In eerste instantie stond er op de Nieuwstraat ook een hekwerk voorzien van prikkeldraad, dat direct tegen de grens aan, door het Duitse leger is gebouwd.
Vanwege het steeds groter wordende tekort aan levensmiddelen in het Duitse Rijk, bloeide de smokkel, ondanks de aanwezige prikkeldraad versperring.
De Nederlanders bevestigden hun neutraliteit door middel van het realiseren van een tweede hekwerk met prikkeldraad direct naast het Duitse hekwerk. Zo stopte de smokkel. Na WO I werden de hekwerken door de bewoners zelf weggehaald en werd het materiaal voor eigen doeleinden gebruikt.
In de volgende periode werd door de bezettingsmachten de grens iets verder richting Duitsland verlegd en werd daar een nieuw, uitgebreid hekwerk met prikkeldraad gebouwd.
Na het vertrek van de bezettingsmachten is het hekwerk wederom door de bewoners zelf eigenhandig ‚verwerkt‘ en in 1930 werd de grens weer op zijn oorspronkelijke plek verlegd. In 1939 bouwden de Nationaal-Socialisten een hoog hekwerk met prikkeldraad, nu iets verder van de grens af.
Direct na de bevrijding van Kerkrade door de US-Army is ter hoogte van de grensovergang aan dit hekwerk door Kerkradenaren, al spottend een Hitlerpop opgehangen.
Het prikkeldraad inclusief de palen werden na de oorlog weer door de bewoners ‚hergebruikt‘, om direct daarna weer vervangen te worden door alweer een hekwerk met prikkeldraad en dit keer door de US-Army, midden op de straat, gebouwd.
Korte tijd daarna breidde Nederland zijn grondgebied uit en wel over de volle breedte van de straat, behalve het tramspoor. Men voelde zich immers slachtoffer van de oorlog!
Dit ook op die plaats weer gebouwd hekwerk, werd later vervangen door een hekwerk met gaas en in de jaren ‘60 van de vorige eeuw uiteindelijk vervangen door een muurtje van Leicon blokken
Peter Dinninghoff

Arbeiders van de Rijksarbeidsdienst (RAD) bouwen een hekwerk direct naast het tramspoor. Op de achtergrond de Bisocoop JoDoKo-lichtspel (heden ten dage, huisnr. 113) (Gemeentearchief Kerkrade)
In september werden 100 arbeiders van de Rijksarbeidsdienst (RAD) naar de Neustraße gezonden om daar een 2 meter hoog hekwerk met prikkeldraad te bouwen. De Rijksarbeidsdienst (RAD) was een nationaal-socialistische organisatie. Jonge mannen tussen 18 en 25 moesten bij de RAD een half jaar lang arbeidsdienst verrichten. In Pannesheide werden zij ook ingezet om de Westwall te bouwen.
Het hekwerk werd op Duits grondgebied neergezet direct tegen het spoor aan. Daarmee was de Neustraße, dat Duits grondgebied was, niet meer toegankelijk voor de inwoners van Herzogenrath, waarvoor echter de ‚Umgehungsstraße‘ (omleidingsweg/randweg) is aangelegd. De Kerkradenaren konden evenwel de tramaansluiting niet meer gebruiken. De bioscoop aan de Neustraße die ook door Kerkradenaren werd bezocht, was niet meer bereikbaar.

Rechts de bioscoop 1930 (Gemeentearchief Kerkrade)